اسکولیوز چیست و چه علائمی دارد؟

آیا تا به حال به این فکر کرده اید که ستون فقرات شما ممکن است انحراف داشته باشد؟ اسکولیوز یکی از شایع ترین اختلالات ستون فقرات است که می تواند باعث تغییر شکل طبیعی ستون فقرات و در نتیجه به کاهش کیفیت زندگی منجر شود. این اختلال معمولا در دوران نوجوانی شروع می شود و ممکن است با عوارض جانبی مثل درد عضلانی-اسکلتی، مشکلات تنفسی و مشکلات قلبی نیز همراه باشد.

با ما همراه باشد تا در این مقاله، به بررسی علل، علائم و درمان اسکولیوز همچنین، روش های پیشگیری از بروز این اختلال و راهکارهایی برای مدیریت آن بپردازیم. با مطالعه این مقاله، اطلاعات جامعی درباره اسکولیوز به دست خواهید آورد و می توانید برای جلوگیری از بروز و پیشگیری از پیامدهای آن، اقدامات لازم را انجام دهید.

اسکولیوز چیست و چند نوع است؟

اسکولیوز یا کج پشتی یک نوع از اختلالات ستون فقرات است که باعث انحراف طبیعی ستون فقرات می شود. در این اختلال، ستون فقرات به جای اینکه به صورت عمودی در خط مرکزی بدن قرار بگیرد، به یکی از دو طرف انحراف پیدا می کند و شکل یک حرف “C” یا “S” مانند می گیرد.

در اسکولیوز، ستون فقرات دارای انحراف های جانبی به شکل خمیده یا منحنی است. این انحراف ها به صورت یک منحنی یا چندین منحنی در ستون فقرات بروز می کنند.

 

اسکولیوز معمولا در دوران نوجوانی شروع می شود و به طور کلی در دختران بیشتر از پسران دیده می شود. این اختلال ممکن است با درد عضلانی-اسکلتی، ناتوانی در برخی فعالیت ها، تغییر شکل بدن و عوارض جانبی مانند مشکلات تنفسی و مشکلات قلبی همراه باشد.

انواع اسکولیوز

انخرافات ستون فقرات در اسکولیوز هنگامی که از پشت نگاهی بر ستون فقرات داشته باشیم، ممکن است به صورت موارد زیر باشد:

• انحنا به چپ یا راست: اسکولیوز می تواند به سمت چپ یا راست انحراف داشته باشد و ستون فقرات به یکی از طرفین جانبی تمایل خواهد داشت.
• انحنای S یا C: اسکولیوز می تواند به شکل یک منحنی S یا C به نظر برسد. در منحنی S، ستون فقرات دارای دو منحنی معکوس است که به چپ و راست خمیده می شوند. در منحنی C، ستون فقرات به طور کلی به یک طرف خمیده می شود.
• محل انحراف: انحراف در ستون فقرات می تواند در مناطق مختلف اتفاق بیفتد. اگر انحراف در منطقه گردنی رخ دهد، آن را اسکولیوز گردنی می نامیم. اگر منحرفی در ناحیه کمری باشد، آن را اسکولیوز کمری می نامیم. همچنین، اسکولیوز می تواند در منطقه گردنی-کمری یا قفسه سینه رخ دهد.

کج پشتی با چه علائمی همراه است؟

همانطور که پیش از این هم گفتیم کج پشتی یک نوع انحراف ستون فقرات است که ممکن است در بدن با یک خمیدگی نامتقارن دیده شود. این مشکل می تواند با علائمی همچون باریک شدن یا گرفتگی کمر، ایجاد شانه های نابرابر، یا انحرافات قابل رؤیت در قسمت عقب بدن می توانند همراه باشند.

همچنین در صورتی که اسکولیوز در قسمت گردنی ایجاد شود، ممکن است شانه‌های بیمار به شکل نامتناسب و غیرطبیعی به نظر بیایند به طوری که ممکن است قد و قامت افراد دچار این ناهنجاری تغییر کند و نواحی مختلف بدنشان به شکل غیرطبیعی و نامتناسبی به نظر برسد. به طور کلی، اسکولیوز می‌تواند تأثیراتی روی شکل بدن و ظاهر فرد داشته باشد که ممکن است باعث ایجاد ناراحتی و افزایش اضطراب در بیمار شود.

بعضی از افراد نیز ممکن است درد عضلانی در ناحیه پشتی بدن یا احساس خستگی و کسلی در طول روز تجربه کنند که ناشی از فشار اضافه بر عضلات و استخوان ها است.

به طور کلی علائم اسکولیوز ممکن است بسته به شدت و نوع اختلال متفاوت باشد. بعضی از علائم معمول کج پشتی عبارتند از:

• تغییر شکل ستون فقرات و بدن به صورت حرف “C” یا “S” مانند
• تغییر محل مفاصل در قسمت های مختلف بدن مانند ایجاد شانه نابرابر
• درد عضلانی-اسکلتی در ناحیه پشت، گردن، شانه و لگن
• به هم ریختگی کمر و ناتوانی در انجام فعالیت های روزمره
• عدم تعادل و دشواری در حرکت کردن یا ایستادن به طور مداوم
• تنگی نفس، خستگی و درد صدری در بعضی موارد شدید

اگرچه بیشتر موارد اسکولیوز خطری جدی برای سلامتی افراد ندارند، اما در بعضی موارد، به خصوص در صورت شدت بالا و عدم درمان، ممکن است باعث مشکلات جدی در تنفس و عملکرد قلبی شود. بنابراین، در صورت تشخیص هر گونه علایم اسکولیوز، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و در صورت نیاز به درمان مناسب و پیشگیری از تشدید این اختلال اقدام کنید.

اسکولیوز چگونه به وجود می آید؟

این ناهنجاری با انحراف و تغییر شکل محور کمر در افراد رخ می دهد. این بیماری ممکن است به صورت تدریجی یا سریع به وجود آید و معمولاً در دوران رشد و تکامل بدنی دختران و پسران نوجوان رخ می دهد.

علت اصلی ایجاد اسکولیوز در بیشتر موارد نامعلوم است، اما برخی عوامل می توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند. عواملی مانند ژنتیک و وراثت، اختلالات عضلانی-اسکلتی، نامتعادل بودن عضلات، کوتاه تر از حد طبیعی بودن اندام های پایین تنه بدن و یا بیماری های عصبی می توانند در ایجاد اسکولیوز نقش داشته باشند.

همچنین، عواملی مانند بار زیاد بر روی کمر، نشستن بر روی صندلی نامناسب، حمل و نقل بار های سنگین، ورزش های سنگین و عدم انجام ورزش های تعادلی و تقویت عضلات نیز می توانند احتمال ایجاد اسکولیوز را افزایش دهند.

بطور کلی، اصلی ترین علت اسکولیوز، عدم تعادل و نامتقارنی در رشد و توسعه استخوان ها و عضلات در ناحیه کمر و ستون فقرات است. این عدم تعادل می تواند بر اثر چندین عامل رخ دهد. برخی از علت های رایج اسکولیوز عبارتند از:

1. عوامل ژنتیکی
2. عوامل نوتروژنیک.
3. عوامل زیست محیطی
4. عوامل تنش و آسیب

مهم است که بدانید که اسکولیوز بر اثر ترکیب چندین عامل ممکن است رخ دهد و به همین دلیل، تشخیص دقیق دلیل اصلی برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد. در هر صورت، مشاوره و بررسی توسط پزشک متخصص می تواند در تشخیص و مدیریت اسکولیوز بسیار مفید باشد. بنابراین در صورتی که شما به داشتن این ناهنجاری ستون فقرات شک دارید، بهتر است با پزشک مشورت کنید.

چگونه اسکولیوز تشخیص داده می شود؟

تشخیص اسکولیوز از طریق بررسی شکل و قوام کمر انجام می شود. پزشک ممکن است از ابزارهای مختلفی برای تشخیص اسکولیوز استفاده کند، از جمله راه های تشخیص کج پشتی شامل موارد زیر می شود:

 

• آزمایش جسمانی: در این روش متخصص طرز قرار گیری کمر شمارا بررسی می کند اگر کمر به طرفیت تمایل پیدا کرده باشد احتمال اینکه کج پشتی ایجاد شده باشد، وجود دارد.
• تصویربرداری: با استفاده از انواع مختلف تصویربرداری مانند اشعه ایکس، اسکن MRI و CT، پزشک می تواند شکل و قوام دقیق کمر را بررسی کند.
• اندازه گیری زاویه انحراف: پزشک ممکن است با استفاده از ابزاری به نام گونیومتر، زاویه انحراف کمر شما را اندازه گیری کند.
• بررسی تاریخچه پزشکی: پزشک ممکن است سوالاتی در مورد تاریخچه پزشکی و علائمی که شما تجربه کرده اید، بپرسد.

در کل، تشخیص اسکولیوز ممکن است به کمک بررسی شکل و قوام کمر و استفاده از ابزارهای تشخیصی مختلف انجام شود. بهتر است در صورتی که به هر گونه علامتی از کج پشتی شک دارید، با بهترین متخصص ستون فقرات و ارتوپد مشورت کنید.

آیا اسکولیوز قابل درمان است؟

در بسیاری از موارد، اسکولیوز قابل درمان است، اما در برخی موارد نیاز به مداخلات جراحی دارد. هدف از درمان این ناهنجاری، کنترل پیشرفت ا و کاهش درد و علائم مربوط به آن است.

در صورتی که اسکولیوز خفیف باشد، پزشک ممکن است به شما تمرینات فیزیوتراپی و استفاده از کمربند های طبی برای کنترل و پیشگیری از پیشرفت بیشتر بیماری را توصیه کند.

اما در صورتی که اسکولیوز شدید باشد و در حال پیشرفت باشد، ممکن است نیاز به جراحی باشد. در این روش، پزشک با کنترل شکل کمر ، آسیب رساندن به عصب ها و ستون فقرات را پیشگیری می کند.

درمان اسکولیوز بستگی به شدت و نوع بیماری دارد. به طور کلی راه های درمان این ناهنجاری شامل موارد زیر می شود:

• استفاده از کمربند طبی: در این روش، پزشک یک کمر بند طبی برای شما تجویز می کند که به کمک آن، کمر شما در حالت راست قرار می گیرد و از پیشرفت اسکولیوز جلوگیری می شود.
• فیزیوتراپی: در این روش، با انجام تمیرینات فیزیوتراپی مانند تمرینات تعادلی، تمرینات تقویتی و تمرینات کش کوتاهی های عضلاتی به کنترل و پیشگیری از پیشرفت اسکولیوز پرداخته می شود.
• جراحی: در موارد شدید اسکولیوز، جراحی ممکن است لازم باشد. در این روش، پزشک یک عمل جراحی برای تصحیح شکل کمر شما انجام می دهد.

در کل، درمان اسکولیوز به شدت و نوع بیماری بستگی دارد. بهتر است با یک متخصص در مورد روش درمان مناسب برای صحبت کنید.

سوالات متداول

 اسکولیوز چیست؟

این ناهنجاری به ایجاد خمیدگی در قسمت کمر گفته می شود. در این بیماری، ستون فقرات به یکی از طرفین خمیده می شود و ممکن است باعث ایجاد درد و مشکلات دیگری در بیمار شود.

علائم کج پشتی چیست؟

علائم این ناهنجاری شامل خمیدگی در کمر، دوران تنه، یا درد در ناحیه کمر و شانه ها می شود.

چه عواملی باعث ایجاد اسکولیوز می شوند؟

عوامل مختلفی مانند عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی، عوامل تحریکی و عوامل ناشی از بیماری های دیگر می توانند باعث ایجاد کج پشتی شوند.

آیا اسکولیوز قابل درمان است؟

در بسیاری از موارد، این ناهنجاری قابل درمان است و هدف درمان آن، کنترل پیشرفت بیماری و کاهش درد و علائم مربوط به آن است. روش های درمان شامل تمرینات فیزیکی، استفاده از کمربند طبی، پوشیدن لباس مخصوص، درمان دارویی و در موارد شدید، جراحی است.

آیا انجام تمرینات و ورزش های وزنه برداری باعث ایجاد اسکولیوز می شود؟

در واقع، انجام تمرینات و ورزش های وزنه برداری با تکرار بالا و بدون رعایت روش صحیح، ممکن است باعث ایجاد این ناهنجاری شود.