اختلال کیفوز که به معنای انحراف در انحنای ستون فقرات می باشد، ممکن است در تمامی سنین حتی در نوزادان بروز پیدا کند. دلایل این بیماری می تواند مختلف باشد. درمان کیفوز در بزرگسالان نسبت به کودکان سخت تر می باشد زیرا انعطاف بدنی کودکان بیشتر بوده و از آنجا که کودکان در سنین رشد قرار دارند انجام حرکات اصلاحی برای درمان بر روی آنها بهتر جواب می دهد؛ اما با این حال با توجه به شدت و نوع کیفوز میتوان حرکات اصلاحی را برای بزرگسالان نیز تجویز نمود.
به طور کلی روشهای متنوعی برای درمان کیفوز وجود داشته که با توجه به شدت بیماری، دلیل بیماری، سن بیمار، علائم بیمار روش درمانی توسط پزشک متخصص ارتوپد تعیین می شود.
در این مقاله به بررسی روش های درمانی موثر برای کیفوز در بزرگسالان می پردازیم. ابتدا روش های غیرجراحی مانند استفاده از داروهای ضدالتهابی و ضددرد، فیزیوتراپی و ورزش درمانی را توضیح می دهیم. سپس به روش های جراحی از جمله جراحی تصحیح کننده کیفوز می پردازیم و مزایا و معایب هر روش را بررسی می کنیم.
کیفوز در بزرگسالان
کیفوز یکی از شایع ترین اختلالات اسکلتی-عضلانی در بزرگسالان است که می تواند باعث درد مزمن، محدودیت حرکتی و ناتوانی شود. درمان کیفوز در بزرگسالان بسته به شدت آن متفاوت است و ممکن است از روش های غیرجراحی تا جراحی پیشرفته متغیر باشد.
از جمله روش های غیرجراحی می توان به استفاده از داروهای ضدالتهابی و ضددرد، فیزیوتراپی، ورزش درمانی، اصلاح وضعیت بدن و استفاده از بریس یا کرست اشاره کرد. هدف از این روش ها کاهش درد، بهبود وضعیت قامت و تقویت عضلات اطراف ستون فقرات است.
در موارد شدید کیفوز که با روش های غیرجراحی کنترل نشود، ممکن است نیاز به جراحی باشد. از جمله جراحی های رایج در درمان کیفوز می توان به جراحی تصحیح کننده، جراحی تعویض مهره و جراحی خارج کردن دیسک بین مهره ای اشاره کرد. هدف از این جراحی ها بازگرداندن ستون فقرات به وضعیت طبیعی و تخفیف فشار بر روی اعصاب و نخاع است.
بنابراین درمان کیفوز در بزرگسالان نیازمند رویکردی جامع بر اساس شدت بیماری و وضعیت بیمار است تا بتوان به بهترین نتیجه دست یافت. انتخاب روش مناسب درمانی باید توسط پزشک متخصص ارتوپد انجام شود.
انواع کیفوز
شناخت انواع کیفوز بسیار مهم است تا بتوان تشخیص دقیقی از وضعیت بیماری داشت و درمان مناسبی را اعمال کرد. انواع کیفوز با توجه به ویژگی ها و انحراف ستون فقرات تقسیم بندی می شوند. انواع مختلف کیفوز یا گوژ پشتی عبارتند از:
- کیفوز گردنی: انحنای مهره های گردن به سمت جلو
- کیفوز پشتی: انحنای مهره های پشت به سمت عقب
- کیفوز کمری: انحنای مهره های کمر به جلو
- کیفوز قفسه سینه: انحنای مهره های قفسه سینه به بیرون
- کیفوز دوجهته: انحنای مهره ها هم به راست و هم به چپ
- کیفوز ثابت: بدون پیشرفت با گذر زمان
- کیفوز پویا: با پیشرفت در طول زمان
- کیفوز خفیف: زاویه انحنا کمتر از 30 درجه
- کیفوز شدید: زاویه انحنا بیشتر از 45 درجه
بهترین روش درمان کیفوز
بهترین روش درمان کیفوز بستگی به شرایط و وضعیت بیمار دارد، در ادامه به بررسی بهترین روش های درمان کیفوز می پردازیم.
یکی از روش های درمان کیفوز فیزیوتراپی و ورزش درمانی است، در این نوع درمان انجام مرتب تمرینات کششی و تقویت عضلات به ویژه در ناحیهٔ کمر، شانه و شکم بهترین راه غیرجراحی برای درمان کیفوز است.
از دیگر روش ها می توان به استفاده از بریس یا کرست اشاره کرد که برای حمایت از ستون فقرات و جلوگیری از پیشرفت کیفوز، استفاده از بریس یا کرست بسیار مفید است.
همچنین درمان کیفوز با تزریق استروئید به این صورت است که با تزریق داخل صفاقی کورتیکواستروئیدها می تواند التهاب را کاهش دهد و درد را تسکین بخشد. در موارد پیشرفته از جراحی برای اصلاح محل انحنا و تثبیت مهره ها استفاده می شود. توجه داشته باشید که پزشک متخصص بهتر می تواند در مورد بهترین روش درمانی با توجه به شرایط بیمارتصمیم گیری کند.
درمان کیفوز در بزرگسالان با استفاده از بریس
پوشیدن بریس یا قوزبند طبی می تواند یکی از راههای درمان کیفوز در بزرگسالان باشد. در نظر داشته باشید که این روش درمانی وقتی موثر است که انحراف انحنای مهره های ستون فقرات به سمت جلو در حد چند درجه باشد؛ در غیر این صورت پوشیدن بریس روش درمانی موثری برای کیفوزهای شدید که به قوز تبدیل شده است؛ نمی باشد.
در صورتی که به کیفوز مبتلا شده اید؛ می توانید با پوشیدن بریس از پیشرفت اختلال جلوگیری به عمل آورید. این روش درمانی در کودکان بسیار موثرتر است.
درمان کیفوز وضعیتی در بزرگسالان
برای درمان کیفوز در بزرگسالان باید نوع کیفوز نیز در نظر گرفته شود. کیفوز نسبت به وضعیت قرارگیری بدن به دو دسته کلی ساختاری و وضعیتی تقسیم بندی می شود.
کیفوز وضعیتی در افرادی مشاهده می شود که اگر در حالت صحیح و اصولی قرار گیرند، اثری از کیفوز در آنها مشاهده نمی شود و وقتی بدن آنها در حالت غیر صحیح قرار می گیرد شاهد انحراف در ستون فقرات آنها هستیم. جوانان و سالمندان بیشتر از سایر افراد در معرض کیفوز وضعیتی می باشند. درمان کیفوز وضعیتی در بزرگسالان، با تمرینات اصلاحی، ورزش کردن و حفظ تعادل عضلانی امکان پذیر است.
درمان کیفوز ثابت در بزرگسالان
در برخی از مواقع انجام حرکات اصلاحی هیچ کمکی به درمان کیفوز در بزرگسالان نمی نماید. به عنوان مثال افرادی که دچار کیفوز ثابت یا برگشت ناپذیر هستند، با انجام حرکات اصلاحی درمان پذیر نمی باشند.
کیفوز ثابت در اثر بیماری های چون بیماری روماتیسمی یا جمود ستون مهره ها به وجود می آید و در زنان بیشتر از مردان می باشد.
درد کمر و کشیدگی عضلات از علائم این بیماری می باشد. در صورتی که کیفوز ثابت پیشرفت کند منجر به قوز شدید می شود و بخشی از ستون مهره به صورت زاویه دار بیرون میزند؛ در اینگونه مواقع پزشک جراحی را برای درمان پیشنهاد میدهد.
حرکات اصلاحی کیفوز
حرکات اصلاحی می تواند در درمان کیفوزبسیار مفید باشد، اما مهم است قبل از انجام هرگونه تمرین، با پزشک مشورت کنید. در زیر تعدادی از حرکات اصلاحی برای درمان کیفوز آورده ایم:
- تمرین کشش چانه به سمت داخل (Chin Tucks)
در این تمرین به صورت نشسته یا ایستاده، چانه تان را به سمت داخل و به طرف گردنتان ببرید و تا زمانی که چانه تان به طرف گردن خود برسد، در این وضعیت به طور مداوم تنفس کنید. این تمرین به تقویت عضلات گردن و تصحیح وضعیت ستون فقرات کمک می کند.
- تمرین قفسه سینه
در این تمرین به یک غلتک فوم نیاز دارد. ابتدا روی زمین دراز بکشید و فوم غلتک را زیر کمر خود قرار دهید. سپس به آرامی روی فوم غلتک بالا و پایین بچرخانید. عضلات پشت و ستون فقرات سینه ای را ماساژ می دهد. این کار را حداقل 30 ثانیه تا 1 دقیقه انجام دهید.
- تمرین دراز کشیدن (Extension Stretch)
ابتدا باید روی زمین بر روی شکم دراز بکشید. سپس دست هایتان را جلوی سرتان دراز کنید. اکنون دست ها و پاهای خود را به سمت مخالف زمین بلند کنید در حالی که سر خود را در حالت خنثی نگه داشته اید و به زمین نگاه می کنید. این وضعیت را به مدت 3 ثانیه نگه دارید و حداقل ده بار تکرار کنید. انجام این تمرین در کاهش کمردرد بسیار سریع و موثر عمل می کند.
- تمرین چرخش بدن (Trunk Rotation)
به صورت نشسته در حالیکه دست هایتان روی شانه هایتان قرار دارد، به طرف راست بچرخید و سعی کنید به حداکثر نقطه چرخش برسید. سپس به حالت اصلی برگردید و به سمت چپ بچرخید. این تمرین به افزایش انعطاف پذیری و توانایی چرخش بدن کمک می کند.
در هر صورت، قبل از شروع به انجام هرگونه تمرین یا حرکت اصلاحی، بهتر است با پزشک یا متخصص فیزیوتراپی مشورت کنید تا برنامه ای مناسب و ایمن برای شما تعیین شود. همچنین توجه داشته باشید که اجرای صحیح و منظم تمرینات اصلاحی بسیار مهم است.
کلام آخر
کیفوز یکی از مشکلات شایعی است که بسیاری از بزرگسالان با آن مواجه می شوند. کیفوز به علت انحنای ستون فقرات به جلو ایجاد شده و می تواند باعث درد شدید و محدودیت در حرکت شود. درمان کیفوز در بزرگسالان معمولاً شامل ترکیبی از روش های دارویی، فیزیوتراپی، ورزش درمانی و در موارد شدید جراحی است.
مشاوره و همکاری با پزشک متخصص ارتوپد و فیزیوتراپیست بسیار مهم است تا برنامه های درمانی مناسب برای درمان کیفوز خود را تعیین کنید و نکات بهداشتی را در زندگی روزمره رعایت کنید. تاکید بر صبر و پیگیری در اجرای تمرینات و راهنمایی های پزشکی نیز در درمان این وضعیت بسیار مهم است.
