اسکولیوز یکی از اختلالات شایع اسکلتی عضلانی در کودکان و نوجوانان است که در صورت عدم درمان مناسب، می تواند تا بزرگسالی نیز ادامه پیدا کند. عوارض ناشی از اسکولیوز در بزرگسالی، علاوه بر اثرات زیبایی و جسمانی، می تواند با درد مزمن، محدودیت های حرکتی و عملکردی و ناراحتی های روانی همراه باشد که به شدت بر کیفیت زندگیتان تأثیر منفی می گذارد. در این مقاله، ضمن مرور انواع اسکولیوز و علل بروز آن، به بررسی جامعی از عوارض متعدد اسکولیوز در بزرگسالی از جمله درد کمر، آرتریت و سایر مشکلات مفصلی، تنگی نفس، خستگی، افسردگی و … خواهیم پرداخت. همچنین راهکارهایی برای پیشگیری و کاهش این عوارض در بزرگسالان مبتلا به اسکولیوز ارائه می دهیم. پس اگر دچار این عارضه شده اید با ما در این مقاله همراه باشید تا از عوارض این ناهنجاری و راه های درمان آن آگاه شوید.
اسکولیوز و انواع آن
اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات یکی از شایع ترین اختلالات اسکلتی-عضلانی در کودکان و نوجوانان است که متأسفانه اگر درمان مناسبی دریافت نکنند، می تواند تا بزرگسالی نیز ادامه پیدا کند.
اسکولیوز به دو دسته اصلی تقسیم می شود:
- اسکولیوز ساختاری که به دلیل ناهنجاری مادرزادی در ستون فقرات ایجاد می شود. این نوع معمولاً شدیدتر است و نیاز به درمان های تهاجمی دارد.
- اسکولیوزعملکردی که به دلیل ضعف عضلانی یا عادت های بدنی بد مثل نشستن یا ایستادن نامناسب پدید می آید. شدت این نوع ناهنجاری کمتر است و با فیزیوتراپی درمان پذیر است.
انحراف ستون فقرات می تواند به سمت راست یا چپ و یا به صورت Cشکل یا Sشکل باشد. شایع ترین نوع، انحراف به سمت راست است که با برآمدگی کتف راست و برجستگی کمر چپ مشخص می شود.
تشخیص به موقع و درمان صحیح می تواند از بروز و تشدید عوارض ناشی از اسکولیوز در سنین بزرگسالی جلوگیری کند. پس اگر خود یا فرزندتان علائمی از انحراف ستون فقرات دارید، سریعاً به بهترین متخصص ستون فقرات مراجعه نمایید.
عوارض اسکولیوز در بزرگسالی
همانطور که گفتیم اگر اسکولیوز در کودکی و نوجوانی درمان نشود، متاسفانه می تواند منجر به ایجاد عوارض جدی در سنین بزرگسالی شود. درد مزمن در ناحیه کمر و گردن از شایع ترین این عوارض است که به دلیل فشار بیش از حد بر ستون فقرات و عدم تقارن مفاصل به وجود می آید.
همچنین اسکولیوز در بزرگسالی می تواند باعث ایجاد پوسچر نامناسب و عدم توازن در بدن شود. کسی که دچار اسکولیوز است، معمولا شانه ها و لگن خود را به یک سمت متمایل می کند تا تعادل را حفظ نماید که با گذشت زمان باعث خستگی و درد عضلات می شود.
از دیگر عوارض اسکولیوز در بزرگسالی، بروز آرتریت و التهاب مفاصل است. فشار بیش از حد بر مفاصل باعث فرسایش غضروف ها و در نهایت آرتریت می گردد.
در برخی مواقع، فرد دچار تنگی نفس و مشکلات تنفسی نیز می شود. در صورتی که اسکولیوز به صورت شدید پیشرفت کند و منحنی ستون فقرات بزرگ و تند باشد، ممکن است فشاری بر ریه ها و عضلات تنفسی اعمال شود که منجر به کاهش ظرفیت تنفسی و مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس، خستگی زودرس، و ضعف تنفسی شود. این مشکلات می توانند در فعالیت های روزمره و ورزشی محدودیت ایجاد کنند و به طور کلی کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهند.
همچنین خستگی مفرط، اختلالات خواب، افسردگی و مشکلات گوارشی از دیگر عوارض شایع اسکولیوز در بزرگسالی هستند.
به طور کلی عوارض اسکولیوز در بزرگسالی عموما شامل موارد زیر می شود:
- درد مزمن کمر و گردن
- مشکلات پوسچرال و عدم تقارن بدن
- آرتریت و التهاب مفاصل
- تنگی نفس و مشکلات تنفسی
- خستگی مفرط و کاهش تحرک
- اختلالات خواب
- افسردگی و اضطراب
- مشکلات گوارشی
با توجه با این عوارض ناخوشایند، توجه به علائم اسکولیوز در کودکی و درمان به موقع آن بسیار حائز اهمیت است.
راه های کاهش عوارض اسکولیوز در بزرگسالی
خوشبختانه روش های مختلفی برای کاهش عوارض ناشی از اسکولیوز در بزرگسالی وجود دارد. یکی از مهم ترین این روش ها، انجام مرتب ورزش و تمرینات کششی و تقویتی تحت نظارت متخصص است.
این تمرینات با هدف تقویت عضلات کمر، شانه و سایر نواحی طراحی می شوند تا از بدتر شدن عوارض این ناهنجاری جلوگیری کند. همچنین اصلاح عادات بدنی و سبک زندگی مانند نحوه نشستن، ایستادن و خوابیدن نیز در کاهش این عوارض، بسیار حائز اهمیت است.
یکی دیگر از روش های کاهش عوارض اسکولیوز در بزرگسالی، استفاده از تجهیزاتی مانند تشک های ارتوپدیک و صندلی های مخصوص است، این تجهیزات می تواند فشار وارده بر ستون فقرات را کاهش دهد. همچنین در صورت وجود درد و التهاب شدید، مصرف داروهای ضدالتهاب و ضددرد تحت نظر پزشک نیز برای کاهش عوارض، توصیه می شود.
لازم به ذکر است که در مواردی که این عارضه شدید است، جراحی ترمیمی ستون فقرات می تواند در درمان و کاهش عوارض، بسیار مؤثر باشد.
نحوه صحیح نشستن، خوابیدن و ایستادن
برای کاهش عوارض ناشی از اسکولیوز در بزرگسالی، رعایت نحوه صحیح نشستن، خوابیدن و ایستادن بسیار مهم است.
هنگام نشستن روی صندلی، از صندلی های مجهز به پشتی مناسب استفاده کنید. پشتی صندلی باید طوری باشد تا هنگام تکیه دادن به آن انحنا های طبیعی کمر حفظ شود. ارتفاع صندلی باید طوری تنظیم شود که زانوها کمی بالاتر از لگن قرار گیرند و پاها روی زمین قرار گیرند. هنگام نشستن باید شانه هایتان سمت عقب و سرتان بالا نگه داشته شود.
هنگام خوابیدن، بهتر است از تشک های ارتوپدیک، بالشت نرم و تختخواب مناسب استفاده کنید. بهتر است روی پهلو بخوابید تا فشار کمتری به ستون فقرات وارد شود. همچنین می توانید بالش کم ارتفاعی زیر سر و بین زانوهایتان قرار دهید. هنگام خواب یادتان باشد که از خوابیدن روی شکم خودداری کنید.
در هنگام ایستادن، سعی کنید بدنتان را کاملا صاف نگه دارید. همنین شانه ها یتان سمت عقب و سرتان بالا باشد. هنگام بلند کردن اجسام سنگین، حتما از زانوهایتان استفاده کنید و کمرتان را خم نکنید. استفاده از کفش های مناسب نیز در کاهش فشار بر کمر بسیار مؤثر است.
با رعایت این نکات ساده می توانید تا حد زیادی از بروز و پیشرفت عوارض ناشی از اسکولیوز جلوگیری کنید.
کلام آخر
به طور کلی می توان گفت اسکولیوز می تواند منجر به ایجاد عوارض متعددی از جمله درد مزمن کمر و گردن، ایجاد پوسچر نامناسب، آرتریت، تنگی نفس، خستگی، افسردگی و اختلالات خواب در بزرگسالی شود که کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار می دهد.
برای پیشگیری و درمان این عوارض می توان از روش هایی همچون فیزیوتراپی، ورزش درمانی، اصلاح عادات بدنی، استفاده از وسایل کمکی، مصرف داروهای تخصصی، در موارد شدید جراحی و مشاوره روان شناسی بهره برد.
آگاهی از عوارض بالقوه اسکولیوز و توجه به درمان صحیح آن از همان دوران کودکی می تواند از بروز مشکلات جدی در آینده جلوگیری کند.
سوالات متداول
اسکولیوز چیست و چه عوارضی در بزرگسالان می تواند داشته باشد؟
اسکولیوز یک بیماری مزمن است که با منحنی شدن غیرطبیعی و جانبی ستون فقرات همراه است. در بزرگسالان، این بیماری می تواند عوارضی همچون درد و ناراحتی در ناحیه پشت و گردن، محدودیت در حرکت و کاهش انعطاف پذیری ناحیه پشت، عدم تعادل و اختلالات در راه رفتن، اختلالات تنفسی در برخی موارد شدید، اختلالات روانی و اجتماعی، ایجاد کند.
شایع ترین عارضه اسکولیوز در بزرگسالی چیست؟
شایع ترین عارضه اسکولیوز در بزرگسالی، درد مزمن و فرساینده در ناحیه کمر و گردن است که ناشی از فشار غیرطبیعی بر ستون فقرات و تخریب دیسک های بین مهره ای است. این دردها می توانند شدید باشند و فعالیت روزانه فرد را مختل کنند.
آیا اسکولیوز می تواند باعث افسردگی شود؟
بله، وجود یک بیماری مزمن مانند اسکولیوز ممکن است تأثیری بر روحیه فرد داشته باشد. افراد مبتلا به اسکولیوز ممکن است با احساس ناامیدی، اضطراب، عدم رضایت از ظاهر بدنی، کاهش اعتماد به نفس و… مواجه شوند که می تواند منجر به افسردگی شود.
آیا اسکولیوز در بزرگسالان می تواند منجر به مشکلات تنفسی شود؟
بله، اسکولیوز در بزرگسالان می تواند منجر به مشکلات تنفسی شود. در صورتی که اسکولیوز به صورت شدید پیشرفت کند و منحنی ستون فقرات بزرگ و تند باشد، ممکن است فشاری بر ریه ها و عضلات تنفسی اعمال شود که منجر به کاهش ظرفیت تنفسی و مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس، خستگی زودرس، و ضعف تنفسی شود.
آیا اسکولیوز در بزرگسالان قابل درمان است؟
بله، اسکولیوز در بزرگسالان قابل درمان است. در صورت تشخیص اسکولیوز، روش های درمانی متنوعی برای کنترل و کاهش پیشرفت بیماری وجود دارد. این روش ها مثل فیزیوتراپی، ورزش درمانی، استفاده از داروهای ضدالتهابی و ضددرد، بکارگیری از وسایل کمکی و در موارد شدید، جراحی اصلاحی ستون فقرات می شود. هدف از درمان اسکولیوز در بزرگسالان اغلب کاهش عوارض و تثبیت منحنی ها و جلوگیری از پیشرفت آن است.
آیا اسکولیوز می تواند باعث مرگ شود؟
خیر، اسکولیوز به تنهایی موجب مرگ نمی شود اما می تواند در موارد شدید و پیشرفته به مشکلات جدی منجر شود و در نتیجه ممکن است به وضعیتی برسد که خطرناک باشد و در نهایت باعث مرگ شود. این امر بیشتر در مواردی رخ می دهد که اسکولیوز به طور پیشرفته و بدون درمان مناسب پیش می روند و منحنی ستون فقرات به شدت بزرگ و تند می شود.