اسکولیوز در کودکان میتواند هر کودکی را تحت تأثیر قرار دهد، به خصوص در دورانی مانند دوران بلوغ که رشد آنها سریعتر است. اسکولیوز در کودکان میتواند در اثر ناهنجاریهای ژنتیکی یا در اثر آسیب به ستون فقرات باشد. در این مقاله شما را با اسکولیوز در کودکان، علل و عوارض آن آشنا خواهیم کرد.
آشنایی با اسکولیوز در کودکان
اسکولیوز در کودکان نوعی انحنا و چرخشی استخوانهای ستون فقرات در کودک است. اکثر موارد اسکولیوز در کودکان از نوع ایدیوپاتیک میباشد، به این معنی که هیچ دلیل واضحی برای رخ دادن آن وجود ندارد.
اسکولیوز ایدیوپاتیک میتواند در دوران کودکی و نوجوانی شروع شود، اما این بیماری معمولاً در طی دوران جهش رشد کودکان (در سنین 10-11 سالگی) بیشتر شایع است.
برخی از کودکان دچار اسکولیوز عضلانی عصبی هستند که به دلیل ضعف عضلات یا اعصاب ایجاد میشود. در این نوع اسکولیوز، کودکان مبتلا به بیماریهایی مانند فلج مغزی، اسپینا بیفیدا و دیستروفی عضلانی را تحت تأثیر قرار میدهد.
اسكوليوز مادرزادي از بدو تولد با کودک همراه بوده است و ناشي از تشكيل ضعيف استخوان در ستون فقرات باشد. گاهی هم ممکن است اسکولیوز مادرزادی تا اواخر دوران کودکی ظاهر نشود. اختلالات بافت همبند مانند سندرم مارفان نیز میتواند باعث این نوع اسکولیوز شود.
اسکولیوز در کودکان تقریباً 2-3٪ کودکان و نوجوانان را درگیر میکند. این بیماری در دختران بیشتر از پسران است، به ویژه در دختران 10 تا 13 ساله.
علائم و نشانههای اسکولیوز در کودکان
اسکولیوز در کودکان علائم و نشانههایی دارد که مهمترین آنها شامل موارد زیر است:
- وجود برخی ناهمواریها در شانهها و کمر
- انحنای لگن به یک طرف
- کج بودن گردن و سر
- هنگامیکه کودک به جلو خم میشود ناهمواریهای کمر او بیشتر میشود
- اغلب کودکان مبتلا به اسکولیوز هیچ علائمی را تجربه نمیکنند. اما علائم رایج آن وجود دردی خفیف در ناحیه پایین یا وسط کمر است.
انواع اسکولیوز
اسکولیوز با انحنای غیرطبیعی جانبی ستون فقرات مشخص میشود. انواع مختلفی از اسکولیوز وجود دارد:
- اسکولیوز ایدیوپاتیک رایجترین شکل بیماری اسکولیوز است که از هر 10 مورد ابتلا حدود 8 مورد را شامل میشود. دلیل مبتلا شدن کودکان به اسکولیوز هنوز شفاف نیست، اگرچه ژنتیک، آسیب یا عفونت ممکن است نقش داشته باشد.
- اسکولیوز عصبی، عضلانی ممکن است در کسی ایجاد شود که به یک بیماری عصبی عضلانی قبلی مانند فلج مغزی، دیستروفی عضلانی یا دیسرافیسم ستون فقرات مبتلا باشد.
- اسکولیوز مادرزادی در رحم ایجاد میشود و از بدو تولد وجود دارد. این شکل نادر اسکولیوز ممکن است به دلیل بدشکلی در مهرهها باشد و در بیشتر موارد باید با جراحی اصلاح شود.
- اسکولیوز دژنراتیو در بزرگسالانی که دچار تحلیل رفتن مفاصل در ستون فقرات میشوند رخ میدهد.
- اگر در خانواده شما سابقه اسکولیوز وجود داشته باشد، ممکن است کودک شما نیز دچار این بیماری شود. برای این منظور فرزندان خود را زیر نظر داشته باشید تا این علائم را از همان ابتدا شناسایی کنید.
پیشگیری از اسکولیوز در کودکان
فعال بودن در کودکان، تمرین حالت بدنی مناسب و انجام تمرینات قدرتی، از جمله فعالیتهای تقویت کننده شکم و مفصل ران ممکن است به این موضوع کمک کند.
داشتن تغذیه مناسب در کودکان نیز میتواند از شکل گیری نامناسب استخوانها از بدو تولد تا اوج گرفتن زمان رشد جلوگیری کند.
آزمایشات اسکولیوز در کودکان
پزشکان ممکن است از انجام آزمونهایی شامل موارد زیر است:
- موازی قراردادن پاها کنار هم
- دستها را به صورت صاف کنار هم قرار بدهید
- خم شدن به سمت جلو با نوک انگشتان
- پزشک متخصص لگن و ستون فقرات پشت شما را بررسی میکند چنانچه یک طرف کمر بالاتر از طرف دیگر باشد، ممکن است اسکولیوز باشد.
آیا درمان اسکولیوز در کودکان نیاز به مراجعه پزشک دارد؟
اگر فکر میکنید ممکن است فرزند شما اسکولیوز داشته باشد، بهتر است به پزشک متخصص ستون فقرات مراجعه کنید.
درمان اسکولیوز در کودکان
درمان اسکولیوز در کودکان بستگی به شدت اسکولیوز و بالغ بودن استخوانهای کودک دارد. برای کودکان مبتلا به اسکولیوز خفیف که هنوز در حال رشد هستند، پزشکان معمولاً نظارت دقیق و عکس برداری با اشعه ایکس را هر 4-6 ماه یکبار توصیه میکنند.
اگر متخصص ستون فقرات فکر کند که وضعیت ستون فقرات کودک شما بدتر شده است یا درد و کیفیت زندگی پایینی دارد، ممکن است جراحی را توصیه کند. به طور کلی جراحی فقط در موارد شدید اسکولیوز در کودکان توصیه میشود.
جراحی معمولاً شامل قراردادن میلههای فلزی ستون فقرات برای تنظیم مجدد و ایجاد ثبات در مناطق آسیب دیده است. اگر کودک شما این عمل جراحی را انجام دهد، معمولاً 5-7 روز در بیمارستان میماند و 3-4 هفته بعد میتواند به مدرسه برگردد.
عوارض اسکولیوز در کودکان
اگر اسکولیوز درمان نشود ممکن است عارضههای طولانی مدت در فرد ایجاد شود. به عنوان مثال ریه یا قلب ممکن است آسیب دائمی ببینند و ممکن است تنفس کردن با وجود انحنای ستون فقرات سخت شود. در ادامه ممکن است درد مزمن کمر با تغییرات نامناسب در وضعیت بدن ایجاد شود.
عدم رسیدگی به اسکولیوز در سنین جوانی میتواند منجر به پیشرفت بیماری در بزرگسالی شود. این بیماری در بزرگسالی میتواند همراه با ناهنجاریهای جسمی مانند ناهماهنگی باسن، کاهش وزن بیش از حد، کمردرد، ضعف عضلات اصلی، و درد پا شود.
سخن پایانی:
اسکولیوز در کودکان که میتواند به دنبال تاثیرات محیطی یا عوامل ارثی بوجود بیاید، در صورت پیشگیری نکردن آن میتواند در بزرگسالی سبب بروز بسیاری از مشکلات و آسیبهای جسمیشود.