انواع اسکولیوز
پنج نوع از اختلال اسکولیوز در بیماران یافت می شود:
- اسکولیوز شیر خواران
نوعی که در سنین پایین دیده می شود و ممکن است بهبود یابد و یا به تدریج بدتر شود.
- اسکولیوز اولیه یا ایدیوپاتیک ساختاری
یک گروه مشخص از اختلالات با علت نامعلوم که در کودکان قابل مشاهد است.
- اسکولیوز ثانویه ساختاری
این گروه از اختلالات به علت یک اختلال زمینه ای به وجود می آید.
- اسکولیوز جبرانی
- اسکولیوز سیاتیک که یک بدشکلی موقتی ستون فقرات است.
اسکولیوز مادرزادی
اسکولیوز ایدیوپاتیک، شایع ترین و مهم ترین نوع اسکولیوز سااختاری می باشد. این ناهنجاری در کودکی یا سنین بلوغ آغاز شده و تا زمان توقف رشد ستون فقرات فرد ادامه می یابد. این ناهنجاری در قسمت سینه ای ستون فقرات بیش از سایر نقاط قابل مشاهده است و سبب بد شکلی شدید و زشتی اندام فرد می گردد. علت دقیق این ناهنجاری به طور دقیق مشخص نیست و کودکان مبتلا به آن از سایر جهات سلامت می باشند. این ناهنجاری در کودکان دختر بیش از پسران شایع است. هر قسمتی از ستون فقرات سینه ای- کمری ممکن است گرفتار این بیماری شوند. الگوی انحنا و سیر طبیعی ایجاد این ناهنجاری برای هر مرحل در ستون فقرات ثابت می باشد و انواع زیر را شامل می شود:

- اسکولیوز در ناحیه کمر
- اسکولیوز در ناحیه سینه ای کمری
- اسکولیوز سینه ای
انحنای جانبی ستون فقرات همیشه با چرخش مهره بر محور عمودی همراه است. به طوری که جسم مهره به جلو انحنا داشته و به صورت محدب است. با رانده شدن دنده ها به سمت تحدب در سمت جلو، این انحنا و چرخش مهره ای، زشتی و ناهنجاری را افزایش می دهد. آغاز بیماری معمولاً در سنین میانه کودکی و غالباً بین 10 تا 12 سالگی و حداکثر تا دوران بلوغ است.
چه چیزی باعث خواهد شد که ستون فقرات برگردد و دوباره راست شود؟
انحنا ستون فقرات به خودی خود راست نخواهد شد. پوشیدن بریس از بد تر شدن جلوگیری میکند. جراحی- یک فیوژن ستون فقرات- تنها چیزی است که ستون فقرات را راست میکند، ولی ان را کاملا\” راست نخواهد کرد.
عوارض احتمالی
تغییر شکل شدید ستون فقرات و دندهها
اختلال در فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های اجتماعی بیمار
اختلال تنفس
عفونت ریه
نارسایی احتقانی قلب

درمان
اصول کلی
تشخیص اسکولیوز براساس معاینه فیزیکی و رادیوگرافی ستون فقرات مطرح میگردد.
بسیاری از موارد اسکولیوز خفیف بوده و درمان چندانی جز درمان فیزیکی بهمنظور تقویت عضلات پشت و اصلاح وضعیت فیزیکی ظاهری بدن نیاز ندارند.
در مورد کودکانی که به درمان بیشتری نیازمندند معمولاً استفاده از بریس طبی پشت (گاهی برای چندین سال) توصیه میشود. انواع جدیدتر بریس پس از پوشیده شدن کمتر در ظاهر قابل مشاهده بوده و این امکان را فراهم میآورند که فرد مانند افراد عادی لباس بپوشد.
در مورد بزرگسالان نیازمند درمان، ورزشهایی بهمنظور تقویت عضلات پشت توصیه میگردد (ورزش انحنای ستون فقرات را اصلاح نمیکند). از آنجا که در بزرگسالان رشد ستون فقرات متوقف شده است، استفاده از بریس پشت مؤثر نیست.
جراحی برای اصلاح تغییر شکل (تنها در موارد شدید) توصیه میگردد.
اگر طول دوپا نابرابر باشد، کفش مخصوص برای پای کوتاهتر ممکن است تجویز شود.
داروهای اسکولیوز
داروها در تصحیح این اختلال نقش ندارند. برای ناراحتی خفیف ناشی از عدم تعادل عضلات یا عوارض اسکولیوز میتوان از داروهای بدون نسخه نظیر آسپیرین یا استامینوفن استفاده کرد.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
نرمشهای اختصاصی ممکن است بخشی از درمان باشد. اگر استفاده از بریس ضروری باشد، شرکت کردن بیمار در فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های ورزشی محدود میگردد. برخی فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری ها نظیر شنا و اسبسواری ممکن است توصیه شوند چون این فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری ها باعث تقویت عضلات پشت میگردند.
نمونه عمل دکتر عبدالله هادی متخصص ارتوپدی در اصفهان

