درد کمر و لگن، همراه ناخوانده بسیاری از مادران بعد از زایمان است. فرایند زایمان بسیار شگفت انگیز، اما در عین حال سخت است. پس از ماه ها تحمل درد و رنج بارداری و زایمان، بیشتر مادران انتظار دارند که دیگر دردی را تجربه نکنند. اما متاسفانه، برای بسیاری از آن ها داستان به همین جا ختم نمی شود.
یکی از شایع ترین مشکلاتی که مادران پس از زایمان با آن روبرو می شوند، درد در ناحیه کمر و لگن است. این درد می تواند فعالیت های روزمره مانند راه رفتن، ایستادن برای مدت طولانی، بغل کردن نوزاد و خم شدن را بسیار مشکل سازد. عوامل مختلفی منجر به ایجاد این درد می شود. از جمله تغییرات هورمونی بعد از زایمان، کشیدگی عضلات و رباط ها، آسیب به بافت های نرم لگن حین زایمان، استرس و خستگی ناشی از مراقبت از نوزاد، و تغییر شکل بدن.
خوشبختانه گزینه های درمانی زیادی برای کاهش این درد و بهبود سریعتر وجود دارد که در این مقاله به آن ها خواهیم پرداخت.
آیا درد کمر و لگن پس از زایمان طبیعی است؟
احساس درد و ناراحتی در ناحیه کمر و لگن پس از زایمان کاملاً طبیعی است. زایمان یک فرایند بسیار سخت و چالش برانگیز برای بدن محسوب می شود و تأثیرات قابل توجهی بر سیستم عضلانی و اسکلتی بدن می گذارد.
کشیدگی و آسیب عضلات و بافت های نرم ناحیه لگن و کمر، فشار وارده بر این نواحی حین زایمان، تغییرات هورمونی ناگهانی، و خستگی و استرس ناشی از مراقبت از نوزاد، همگی می توانند منجر به احساس درد و ناراحتی در این نواحی حساس شوند.
اگرچه این دردها در هفته های اول پس از زایمان طبیعی هستند، اما در صورت شدید یا طولانی شدن آنها، باید به بهترین متخصص ارتوپد مراجعه کنید تا علت دقیق این درد ها را بدانید.
علت درد لگن وکمر بعد از زایمان
علت درد لگن وکمر بعد از وضع حمل به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شود. یکی از اصلی ترین علت دردهای لگن پس از وضع حمل، تحریک و کشیده شدن بافت های نرم در ناحیه لگن است که ناشی از فشار و تغییر شکل زایمان است. همچنین، تغییرات هورمونی پس از زایمان می تواند باعث تشدید درد لگن شود.
به طور کلی درد لگن می تواند ناشی از چندین عامل دیگر هم باشد، که شامل موارد زیر می شود:
- کشیدگی و آسیب به بافت های نرم و عضلات لگن در حین زایمان
- التهابات و عفونت های احتمالی پس از زایمان
- فشار یا آسیب به اعصاب مرتبط در ناحیه لگن
- تغییرات ناگهانی هورمونی پس از زایمان
- برخی بیماری های پیش زمینه ای مانند آرتریت و دیسک کمر
- تغییرات هورمونی در زنان بعد از زایمان
- فشار و وزن بیش از حد جنین بر کمر و لگن
یکی دیگر از شایع ترین دلایل ایجاد درد لگن و کمر پس از زایمان، به ویژه زایمان های طبیعی یا خانگی و غیربهداشتی، عفونت های ناشی از دستکاری های نادرست است. اقداماتی مانند پاره کردن کیسه آب یا باز کردن دهانه رحم به صورت دستی می تواند منجر به انتقال عفونت به رحم و دیگر اندام های لگنی شود. علاوه بر زایمان طبیعی، گاهی پس از سزارین نیز به دلیل باقی ماندن ابزارهای جراحی یا بافت های جنینی، عفونت ایجاد می شود. نشانه های عفونت شامل تب، لرز، ترشحات غیرطبیعی از واژن، دردهای شکمی و لگنی، ادرار دردناک و ضعف و بی حالی است.
علائم و نشانه های درد کمر و لگن بعد از زایمان
همانطور که گفتیم بعد از زایمان، درد کمر و لگن بسیار شایع است و می تواند به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی و عوارض جانبی زایمان باشد. این درد می تواند از چند روز تا چند هفته پس از زایمان ادامه داشته باشد. در زیر، علایم درد کمر و لگن پس از زایمان را توضیح می دهیم:
- درد کمر و لگن پس از زایمان که ممکن است در مناطق مختلف کمر و لگن احساس شود.
- درد لگن و کمر پس از زایمان معمولاً با فعالیت بیشتر، نشستن و بلند شدن از صندلی و برخی حرکات روزمره مربوط به زندگی تشدید می شود.
- دردهایی که با گذشت زمان بهبود نمی یابند و حتی وخیم تر هم می شوند.
- تغییر در ساختار استخوانی و مفصلی کمر و لگن که ناشی از تغییرات هورمونی در دوران بارداری است.
- علائمی مثل تب، لرز، تعریق شبانه و سایر نشانه های عفونی همراه با درد
- مشکلات ادراری، مدفوعی یا قاعدگی ای همزمان با درد
در کل، درد کمر و لگن پس از زایمان بسیار شایع است و ممکن است تأثیرات جانبی طبیعی داشته باشد. اگر این درد زیاد است، با پزشک خود در مورد این مشکل صحبت کنید.
روش های درمان کمر درد و لگن درد بعد از زایمان
درمان کمر درد و لگن درد بعد از زایمان چندان آسان نیست. اما مصرف داروهای مسکن و شل کننده عضلانی تا حدودی می تواند این دارد را کم کند. برای دردهای شدید و طولانی مدت، توصیه می شود از فیزیوتراپی و دستگاه بیوفیدبک استفاده کنید. فیزیوتراپی با تقویت عضلات ناحیه لگن، به بازگشت سلامتی و کاهش درد این نواحی کمک می کند. در این راستا فیزیوتراپ به شما آموزش می دهد تا عضلات بدن را بشناسید و تقویت کنید. سپس با ماساژ ناحیه ای که درد می کند، عضلات را شل یا منقبض می کند. هدف از فیزیوتراپی، شل کردن نواحی منبسط و در نهایت درمان درد است.
به طور کلی راهکارهای درمانی موثر برای درد کمر و لگن پس از زایمان شامل موارد زیر می شود:
- استفاده از داروهای ضدالتهاب و مسکن برای کاهش درد و التهاب
- انجام مرتب فیزیوتراپی و تمرینات کششی و تقویت عضلات،
- استفاده از روش هایی مانند بیوفیدبک برای کاهش استرس عضلانی و در نتیجه تسکین درد
- در موارد شدیدتر، مداخلات تهاجمی تر مانند تزریق دارو یا حتی عمل جراحی
بسته به شدت درد، گزینه های متنوع درمانی وجود دارد که باید تحت نظر پزشک به کار گرفته شوند تا اثربخشی لازم را داشته باشند. متاسفانه اگر این درد ها درمان نشود، ممکن است عوارض دیگری مثل یبوست و گرفتگی زیرشکم برای ماه ها یا سال ها باقی بماند.
کلام آخر
به طور کلی اگر دچار درد کمر و لگن بعد از زایمان شدید، اول از همه، سعی کنید استرس های بعد از زایمان را به حداقل برسانید. مراقبت از نوزاد کار سختی است، پس حتماً از کمک اطرافیان خود استفاده کنید تا بتوانید به اندازه کافی استراحت کنید.
ثانیاً، تغذیه مناسب و مصرف مکمل هایی مانند ویتامین D و کلسیم را فرلموش نکنید چرا که به بهبودی سریعتر کمک خواهد کرد. سوماً، حتماً تمرینات ویژه بعد از زایمان را به صورت مرتب انجام دهید. کمک فیزیوتراپ را نیز در صورت نیاز دریغ نکنید. و در نهایت اینکه هرگز دردهای شدید و طولانی مدت را نادیده نگیرید. مراجعه به پزشک، کلید پیشگیری از عوارض جدی تر است.
سوالات متداول درد کمر و لگن بعد از زایمان
آیا کمردرد و درد لگن پس از زایمان طبیعی است؟
بله، این دردها بخشی از فرایند بهبودی بعد از زایمان به شمار می آیند و کاملاً طبیعی هستند. اما اگر شدت آن زیاد باشد بهتر ایت به پزشک مراجعه کنید.
چه عواملی باعث ایجاد این دردها می شوند؟
عواملی مانند کشیدگی عضلات و بافت ها، التهاب، تغییرات هورمونی و فشار بر ستون فقرات.
آیا این دردها قابل درمان هستند؟
بله، با درمان هایی مانند مصرف مسکن، فیزیوتراپی، تزریقات دارویی و … می توان این دردها را تسکین داد.
چه مدت این دردها طول می کشند؟
معمولاً 2 تا 6 هفته بعد از زایمان این دردها کاهش می یابند، اما در برخی موارد ممکن است طولانی تر شوند.
